Od 1 stycznia 2022 r. to ZUS będzie przyjmował wnioski o nowe świadczenia "Rodzina 500 plus" i je wypłacał. Gminy będą obsługiwać wnioski złożone do końca 2021 r. i wypłacać "500 plus" przez cały okres, na jaki świadczenia zostały przyznane. ZUS przejmie pełną obsługę programu od czerwca 2022 roku.
"Stopniowe przejęcie realizacji programu Rodzina 500+ przez ZUS oznacza, że gminy będą kontynuowały wypłatę świadczeń do końca okresu, na jaki zostały przyznane, czyli do końca maja 2022 r. W tych sprawach nadal należy kontaktować się z pracownikami gmin" – mówi prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.
"Natomiast od 1 stycznia 2022 r. aby uzyskać prawo do świadczenia 500 plus na okres do 31 maja 2022 r. rodzic dziecka, na które obecnie nie pobiera tego świadczenia, musi złożyć wniosek elektronicznie do ZUS" – dodaje profesor.
Co ważne, wnioski o przyznanie "500 plus" od 1 stycznia przyszłego roku będzie można przesyłać tylko elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portalu Empatia lub przez bankowość elektroniczną.
Nowelizacja ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci przenosi ustalanie uprawnień do świadczenia wychowawczego i jego wypłatę z gmin do ZUS. Zmienia się także sposób wypłaty. Zgodnie z nowelizacją świadczenia będą przekazywane wyłącznie na rachunek bankowy.
Istotna zmiana ustawy dotyczy sposobu prowadzenia postępowań w sprawie świadczenia wychowawczego – pisma, informacje i decyzje będą przekazywane elektronicznie na PUE ZUS.
Przykład 1
Pani Maria wniosek o świadczenie wychowawcze na swoją 15-letnią córkę Elę, złożyła 30 września 2022 r. zaznaczając, że ubiega się o świadczenie na okres świadczeniowy trwający od 1 czerwca 2022 r. do 31 maja 2023 r. Pani Marii przyznamy prawo do świadczenia wychowawczego od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku, czyli od 1 września 2022 r. do końca danego okresu świadczeniowego, czyli do 31 maja 2023 r., a pierwsza wypłata świadczenia wychowawczego nastąpi za wrzesień 2022 r.
Przypominamy, że w przypadku złożenia wniosku po 31 maja roku w którym rozpoczyna się okres świadczeniowy prawo do świadczenia przysługuje począwszy od miesiąca, w którym wpłynie wniosek, do końca okresu świadczeniowego, tj. do dnia 31 maja 2022 r. Skoro pani Maria złożyła wniosek 30 września, to świadczenie może być przyznane od 1 września, czyli od miesiąca, w którym złożono wniosek. Aby uzyskać prawo do świadczenia od początku nowego okresu świadczeniowego, trzeba złożyć wniosek między 1 lutego a 30 czerwca danego roku.
Przykład 2
Jeżeli rodzic złoży wniosek o świadczenie 500+ na nowonarodzone dziecko w okresie 3 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka to prawo i wypłata przysługuje od dnia urodzenia się dziecka. I tak, jeśli dziecko urodziło się 10 grudnia 2021 r., a matka wniosek do ZUS złożyła 5 lutego 2022 r. na okres świadczeniowy trwający od 1 czerwca 2021 do 31 maja 2022 r. (czyli na trwający okres świadczeniowy), to w związku z tym, że matka dziecka zmieściła się w terminie 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka, prawo do świadczenia 500+ powstaje od dnia urodzenia dziecka, czyli od 10 grudnia 2021 r. do 31 maja 2022 r. Warto dodać, że od 1 lutego 2022 r. matka dziecka mogłaby już złożyć wniosek również na nowy okres świadczeniowy trwający od 1 czerwca 2022 r. do 31 maja 2023 r.
Prawo do świadczenia będzie ustalone przez ZUS pomimo tego, że dziecko urodziło się przed 1 stycznia 2022 r. Gdyby wniosek miał zostać złożony jeszcze przed 1 stycznia 2022 r., to trafiłby on do rozpatrzenia przez właściwy ośrodek gminny lub powiatowy. Z kolei jeśli matka złożyłaby ten wniosek 11 marca 2022 r., nie zmieściłaby się w terminie 3 miesięcy od urodzenia się dziecka. W takiej sytuacji prawo do świadczenia powstałoby od miesiąca w którym złożono wniosek, tj. od 1 marca 2022 r.
Przykład 3
Ile wynosi świadczenie wychowawcze, gdy obejmuje ono pierwszy, niepełny miesiąc życia noworodka. W sytuacji, gdy dziecko urodziło się 12 września, to rodzicom wypłacimy świadczenie wychowawcze za wrzesień w niepełnej, proporcjonalnej do liczby dni wysokości, a w pozostałe miesiące już w kwocie 500 zł. Rodzic otrzyma we wrześniu świadczenie w wysokości 316,70 zł. Wrzesień ma 30 dni, oznacza to, że 500 zł należy podzielić przez 30 dni, a następnie pomnożyć przez liczbę dni, które pozostały do końca miesiąca, czyli przez 19 dni (licząc od dnia 12 września):
500 zł: 30 dni x 19 dni = 316,70 zł.
Podobnie niepełną wysokość świadczenia otrzyma rodzic, w miesiącu, w którym dziecko kończy 18 lat. I tak, jeśli dziecko kończy 18 lat w dniu 11 października, to rodzicom wypłacimy świadczenie wychowawcze w październiku w wysokości 161,30 zł. Październik ma 31 dni, co oznacza, że 500 zł należy podzielić przez 31 dni, a następnie pomnożyć przez 10 dni w październiku (nie uwzględnia się dnia, w którym dziecko kończy 18 lat):
500 zł: 31 dni x 10 dni = 161,30 zł.
Anna Szaniawska
regionalny rzecznik ZUS
w województwie małopolskim
