sołtys: Bętkowska Marta
rada sołecka:
Marta Jurek, Robert Kubasik, Joanna Hagowska, Marcin Gołębiowski, Łukasz Migas
Kościelec w liczbach:
liczba mieszkańców - 598
powierzchnia - 513,62 ha [5,14 km2]
gęstość zaludnienia - 116,43 os/km2
[dane z lutego 2011 r.]
Historia sołectwa
Nazwa wsi wywodzi się od słowa kościół. Przypomnijmy, że w centrum wsi stoi romański kościół z 1230 roku. Bardzo duży kościół parafialny jak na tamte czasy. Jego budowa była związana z istnieniem w XIII wieku w tym miejscu dużego ośrodka dóbr kościelnych. obejmującego miedzy innymi także Piekary, Szczytniki, Kowalę. Wymienione na końcu wsie były osadami służebnymi dla Kościelca i skupiały głównie osadników określonej specjalności ( piekarzy, kowali, wytwórców tarcz obronnych o specjalnym kształcie ). Razem tworzyło to duże kompleksy osadnictwa kościelnego. Drugi taki ośrodek był skupiony wokól Koniuszy, a trzeci wokól Brzeska ( obecnie Stare Brzesko ). Dopiero w XIV wieku, za króla Kazimierza Wielkiego, powyższe zespoły osadnicze zostały poprzeplatane osadami królewskimi i szlacheckimi – w tym miastem Proszowice ( lokacja w 1358 roku ).
I chociaż kościół w Kościelcu uległ na przestrzeni dziejów przebudowom, to zachowały się do dzisiaj liczne fragmenty romańskie – w tym prezbiterium, portal w elewacji zachodniej, kolumny wewnątrz kościoła. Do dzisiaj kościół wówczas wybudowany był jednym z największych w gminie, a nawet w województwie.
Wieś ma obecnie 510,80 ha powierzchni. Z tego 396,10 to grunty orne, 15,20 ha to sady, 20 ha to łąki, a 8,80 ha to pastwiska. Dodajmy, że obecnie we wsi Kościelec mieszka 627 mieszkańców ( dane z czerwca 1996 roku - w styczniu 2005 roku było 632 osób ). Mieszkają oni w 131 zagrodach. Dodatkowo 4 rodziny ( w tym nauczyciele ) mieszkają w Domu Nauczyciela. Przez wieś biegną trzy drogi powiatowe: na północny zachód do Ostrowa, na północny wschód i na południe do Piekar. Są one we władaniu Zarządu Dróg Powiatowych w Jakubowicach. Pozostałe drogi są drogami gminnymi.
Wieś ma bardzo ciekawy układ. Osadnictwo pierwotnie skupiło się na wzgórzach położonych nad rzeką przepływającą przez wieś. Na jednym ustawiono kościół parafialny ( w XIII wieku ). Na innym powstał dwór szlachecki, ustawiony gdzieś w XVI czy XVII wieku - wraz z parkiem. Ocalały z parku tylko drzewa, chociaż ich los jest raczej nie do pozazdroszczenia.Był też folwark, ale bliższych danych winny dostarczyć dopiero badania historyczne, archeologiczne i architektoniczne. W dolinie rzeki natomiast powstały zagrody kmieci. Potem, głównie w XIX wieku, pojawiły się dodatkowe elementy. Jednym z najistotniejszych była budowa kolejki wąskotorowej ( pod koniec XIX wieku ). To przesunęło osadnictwo w stronę południową. Powstały punkty skupu, małe zakłady przetwórcze. Na początku XIX wieku założono również nowy cmentarz za wsią, a w XX wieku powstała szkoła podstawowa.
Wymieńmy ważniejsze budowle w Kościelcu. Oto one: kościół parafialny pw św. Wojciecha - z XIII wieku, dzwonnica z II połowy XIX wieku, cmentarz parafialny z kaplicą z kaplica i ozdobnym ogrodzeniem - z XIX wieku, szkoła podstawowa z lat trzydziestych XX wieku, oraz nowa szkoła podstawowa z lat 1992-1996, dawny folwark ( obecnie Szkoła Podchorążych Pożarnictwa ), park podworski z XIX wieku ( dwór rozebrany około 1945 roku ), pawilon handlowo-gastronomiczny, remiza OSP, filia Banku Spółdzielczego i inne.
