W niedzielę 28 lipca 2019 roku przypadła 75 rocznica zajęcia Proszowic przez partyzantów Armii Krajowej. Z tej okazji po raz VI zorganizowany przez samorząd został Marsz Rzeczypospolitej Partyzanckiej 1944, w którym udział wzięli: poseł na Sejm RP Włodzimierz Bernacki, burmistrz Gminy i Miasta Proszowice Grzegorz Cichy, zastępca burmistrza Zbigniew Nowak, przewodniczący Rady Miejskiej Krzysztof Wojtusik oraz radni Rady Miejskiej i Rady Powiatowej, dr Marcin Chorązki z Instytutu Pamięci Narodowej, ksiądz Proboszcz Parafii pw. NMP w Proszowicach dr Jan Zwierzchowski, rodziny poległych żołnierzy oraz mieszkańcy Proszowic.
Specjalnym gościem uroczystości był Tadeusz Sokół żołnierz Armii Krajowej pseudonim "Muszka", który w styczniu 1945 roku wraz z innymi partyzantami został aresztowany przez NKWD i został wywieziony do łagru w Związku Radzieckim.
Podczas przemarszu, uczestnicy złożyli kwiaty, zapalili znicze w miejscach związanych z Rzeczpospolita Partyzancka 1944 roku. Odwiedzili takie punkty szlaku jak: tablica w przedsionku kościoła z 22 nazwiskami żołnierzy Armii Krajowej, tablica na murach kościoła upamiętniającą powstanie Rzeczypospolitej Proszowickiej, tablica na murach budynku Szkoły Podstawowej nr 1 w Proszowicach oddająca hołd żołnierzom oddziałów AK, którzy wkroczyli do Proszowic 28 lipca 1994 roku, tablica przy murze cmentarza upamiętniającą żołnierzy Armii Krajowej.
Uczestnicy marszu odwiedzili również rozproszone w różnych częściach cmentarza parafialnego w Proszowicach groby partyzantów. Wspomnieniem ich biografii, złożeniem specjalnych wiązanek, które przygotowali uczestnicy wakacyjnych zajęć w domu kultury oraz zapaleniem zniczami uczcili oni m.in pamięć bohaterów tamtych dni:
- kaprala Leopolda Komnata,
- podporucznika Bolesława Kozuby,
- kaprala Mariana Kubackiego,
- podporucznika Piotra Sztajnerta,
- kapitan Wandy Girtler,
- partyzanta AK Michała Girtlera,
- żołnierza ZWZ-AK Romana Warso,
- żołnierza AK 106 DP KOMP Stanisława Lutego,
- porucznika AK Stanisława Gasa,
- porucznika AK Dionizego Nowaka,
- porucznika AK Zdzisława Tomaszkiewicza,
- kapitana AK Jerzego Biechońskiego oraz działacza Józefa Zastawnego, który w okresie okupacji współpracował z Inspektorem ZWZ AK w akcji scaleniowej AK i BCH.
Na zakończenie w Centrum Kultury i Wypoczynku w Proszowicach wyświetlony został film pt. „Rzeczpospolita Partyzancka 1944”. Odbył się też „Wieczór Wspomnień”, podczas, którego głos zabrał dr Marcin Chorązki z IPN oraz historyk Henryk Pomykalski.
Tekst i fotografie: Paulina Meres
