W grudniu 2016 roku ukazała się publikacja poświęcona „Małej Ojczyźnie – Ziemi Proszowickiej”. „Historie z tej ziemi, czyli o Proszowicach i okolicy słów kilka” to pokłosie konkursu, zorganizowanego w ramach obchodów „Roku Książki”.
„Historie z tej ziemi, czyli o Proszowicach i okolicy słów kilka” to kolejna praca, która powinna się znaleźć w biblioteczce miłośników lokalnej historii, tradycji i kultury. Książka ta to pokłosie interdyscyplinarnego konkursu, zorganizowanego przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Proszowicach, Fundację „Wczoraj, dziś, jutro” oraz Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Płaskowyżu Proszowickiego „ProKoPaRa”, w ramach obchodów „Roku Książki”.
Czytelnik odnajdzie na kartach publikacji różnorodne prace – są tu krótkie legendy, wspomnienia, jest saga rodu, wreszcie przewodnik turystyczny. Obszerne artykuły, opracowane przez uczniów Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach, stanowią trzon publikacji. Eseje historyczne uczennic Technikum - Karoliny Gubały pt. „Parcelacja majątków na ziemi proszowickiej w wyniku reformy rolnej 1944 roku. Losy rodziny Kleszczyńskich z Jakubowic po wywłaszczeniu” oraz Justyny Warchoł pt. „Ten, który nie umiał żywić nienawiści… Ludwik Hieronim Morstin (1886-1966)” – pokazują świat wartości i kultury ziemiańskiej, wpływ tej warstwy na rozwój społeczno – gospodarczy w aspekcie lokalnym i ponadlokalnym w dobie II Rzeczpospolitej, zaangażowanie w działalność konspiracyjną w czasach II wojny światowej. Bogaty aparat naukowy prac – odwołania bibliograficzne, fotografie archiwalne i skany dokumentów potwierdzają rzetelne opracowanie tematu. Uzupełnieniem wątku ziemiańskiego jest reportaż fotograficzny licealistki – Anny Mrukot poświęcony Pławowicom. Autorka utrwaliła na fotografiach miejsca związane z życiem i działalnością „Pana na Pławowicach” – w zimowej scenerii pokazała pławowicki pałac i jego otoczenie, także willę „Kozica” w Zakopanem, gdzie po wypędzeniu w 1945 roku schronił się ten luminarz literatury polskiej, miłośnik i piewca „Ziemi Proszowickiej”. W książce odnaleźć można także wspomnienia z czasów II wojny światowej. Świadków wydarzeń z tego okresu jest coraz mniej, dlatego warto zapoznać się ze wspomnieniami wojennymi, opracowanymi przez Wiktorię Liburę. W reminiscencjach jej dziadka są wzmianki o szkolnictwie i historii proszowickich Żydów. O życiu we współczesnych Proszowicach i o zmianach, jakie zachodzą w tym mieście rozpisuje się z kolei Małgorzata Kanik w artykule pt. „Obiecująca zmiana Proszowic”. Obszerny materiał w książce stanowi także mini – przewodnik pt. „Szlakiem architektury sakralnej w powiecie proszowickim” przygotowany przez maturzystę – Macieja Żywota. Autor prezentuje nie tylko historię siedemnastu kościołów, ale skupia się także na walorach artystycznych obiektów. Przewodnik wzbogacają przepiękne fotografie wnętrz zabytkowych kościołów.
„Historie z tej ziemi…” to kolejna praca poświęcona naszej „Małej Ojczyźnie”, to kolejna książka, która z pewnością znajdzie się na półkach lokalnych bibliotek w dziale regionalnym, a może w większości domów mieszkańców naszego powiatu? I choć autorami prac nie są profesjonaliści, a uczniowie lokalnych szkół, to należy im się ogromne uznanie za pasje i wysiłek badawczy, za podjęcie próby ocalenia historii najbliższej.
Agnieszka Głowicka-Polkowska
